بررسی ساختارگرافیکی کتیبه های آجری مناره های ایران( قرن ششم تا هشتم هجری)

خط وخوش نویسی از همان ابتدای دوره اسلامی به عنوان هنری ماندگار وارزشمند نمود یافت وتوانست جای خود رادر کنار دیگر هنرهابه نمایش بگذارد.یکی از بسترهایی که خوشنویسی علاوه برپیام رسانی به عنوان عنصر تزیینی به کار گرفته شد کتیبه مناره ها بود. در سده های پنجم تا هشتم حضور مناره های آجری در معماری ایران بسیار چشمگیر است. علاوه بر تزئینات متنوع آجرکاری، وجود کتیبه های آجری نیز از جایگاه ویژه ای برخوردارند. در این تحقیق که به روش تاریخی- تحلیلی ومقایسه ای انجام شده است با استمداد از متون و منابع موجود و همچنین مجموعه عکسها و تصاویر، تصویربرداری و تحقیق میدانی و کتابخانه ای و همچنین بازآفرینی کتیبه های برخی از مناره ها و تحلیل خطوط و حروف و حتی کلیت نوشتار و کتیبه ها توسط نگارنده تلاش شده به جواب سوالها و اهداف مورد نظر دست یابد. در فصل اول به بررسی تاریخ هنروتزیینات معماری ایران (سده ششم تاهشتم هجری قمری )پرداخته شده است.فصل دوم باعنوان مناره های آجری ایران به تحلیل واژگان مرتبط یعنی کتیبه نگاری، آجرکاری، خط و خوشنویسی و مناره و معرفی آن ها در این دوره پرداخته است.در فصل سوم با تحلیل نوشته ها و خطوط موجود در پنج کتیبه انتخابی همچنین با ضمیمه چهارمناره دیگر تلاش شده است تا به اصل موضوع و مسأله تحقیق پرداخته است که برای این کار کتیبه ها از لحاظ تصویری بازآفرینی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است.در فصل چهارم ساختار کتیبه های تحلیل شده باتوجه به مبانی ارتباط تصویری وبیان گرافیکی امروزبررسی شده است. با توجه به مطالعات انجام شده و بررسی ساختار گرافیکی موجود در خطوط و کتیبه های مذکور می توان این نتیجه را گرفته شد که:این مجموعه آثار از لحاظ تصویری دارای بیانی غنی و موثر بوده دارای قدرتی فزاینده در ایجاد ارتباط از نوع تصویری نسبت به نوشتاری می باشد و دارای ساختار گرافیکی منطقی و خلاقانه ای می باشند که این خود باعث ایجاد یک بیان بصری موفق شده است. ومی تواند در ایجاد فضاهای جدید و خلق آثار متنوع تر در هنر و گرافیک معاصر ما موثر باشند.با توجه به قابلیت انعطاف و تنوع پذیری، هنرمندان معاصر کشور می توانند با بازآفرینی و کاربرد دوباره آن در خلق مجموعه های حروف فارسی و همچنین دیگر آثار گرافیک از آن بهره مند گردند.